مولوی عبدالحمید بالاخره از کوره در رفت و به مسئولان کشور هشدار داد، نمازگزاران زاهدانی هم فریاد “جانم فدای ایران” سردادند، بلوچهایی که همیشه جنس مطالباتشان با بقیه ایران متفاوت بود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی حزب تدبیر و توسعه، اسفندیار عبداللهی: اواخر مهر سال ۱۴۰۰، در روز پایانی سی و پنجمین کنفرانس وحدت اسلامی در سالن همایشهای صدا و سیما مولوی عبدالحمید را دیدم. چند هفتهای از استقرار سید ابراهیم رئیسی گذشته بود، رییس جمهوری که به مدد همراهی مردم اهل تسنن استان سیستان و بلوچستان و اشاره مولوی عبدالحمید امام جمعه زاهدان، در مرحله اول موفق شد به پاستور برود. البته اکنون وقت پرداختن به رویکرد شورای نگهبان نیست، چون رد صلاحیت چهرههای رای آور جریان اصلاحات باعث شد این جریان سیاسی و بدنه سنتی متصل به آن رغبتی برای مشارکت نداشته باشد و حدود نیمی از حائزین رای دادن عملا در انتخابات شرکت نکردند.
به هر روی ظرفیت رای اهل تسنن ایران که همیشه در سبد رای اصلاحطلبان بود، اینبار به سمت سید ابراهیم رئیسی رفت و او را در شرایط خاص انتخاباتی رییس جمهور ایران کرد. رئیسی و هر اصولگرایی در خوشبینانهترین حالت ۱۰ تا ۱۳ میلیون رای دارند و اگر نبود رای اهل تسنن و همراهی مولوی عبدالحمید و دیگر همفکران او در شهرهای کردنشین، استان گلستان و هرمزگان، بی شک سید ابراهیم رئیسی به مرحله دوم میرفت و آنوقت این احتمال وجود داشت که آراء پراکنده سفید، همتی، رضایی و آرا خاکستری در یک لجبازی و هیجان، صندوقها را به نفع رقیب رئیسی پر کنند.
حدود سه ماه پس از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ از مولوی پرسیدم چرا آرا شما به سمت اصولگرایان رفت و پاسخ جالب ایشان این بود که: «وقتی این انتخابات پیش آمد ما احساس کردیم در جمهوری اسلامی دو قطبی شکل گرفته است. اصلاحطلبان میگویند که اصولگراها اجازه کار نمیدهند و اصول گراها میگویند که اصلاحطلبان توانایی ندارند که مشکلات ملت را حل کنند. فقر، تنگدستی و بیکاری به یک بحران تبدیل شد. اصلاحطلبان نمیتوانستند این را حل کنند؛ لذا ما گفتیم حال که قدرت در حال یکدست شدن است به طوری که مجلس و قوه قضائیه در دست اصول گراها است، اگر قوه مجریه هم در دست اصول گراها باشد، شاید بهتر بتوانند هم مشکلات ملی که اولویت اول ما است، را حل کنند».
«ملت باید به اینها فرصت دهد. هم اینکه منافع جامعه اهل سنت و اقوام ایرانی را در این دیدیم که این بار به آقای رئیسی رای داده شود، بر اساس این حرف که گفته میشد “اصولگراها را آزمایش کنید که فردا افسوس نخوریم چرا یک بار آنها را امتحان نکردیم”. این بار متوجه بودیم که هجمه خیلی بر ما سنگین میشود، اما به هر روی جمعبندی بر این شد که به آقای رئیسی رای دهیم و این فرصت را به آنها بدهیم که هم مشکلات ملی را حل کنند و هم مطالبات اهل سنت در به کارگیری شایستگان آنها حل شود».
البته در آن مصاحبه مطالبات دیگری نیز از سوی رهبری مذهبی اهل سنت سیستان و بلوچستان مطرح شد. مثلا انتظار داشت که حداقل یک وزیر سُنی و نسبت به جمعیت اهل تسنن کشور، از این خاستگاه استاندار، فرماندار، مدیرکل و … به کار گرفته شود و گفت منتظر میمانیم و عملکرد سید ابراهیم رییسی را مشاهده میکنیم. آنچه از این یکسال نیم سپری شده دولت رئیسی به دست آمد، اما گویای این حقیقت است که مولوی عبدالحمید از همه چیز ناامید شده به طوری که در کنفرانس وحدت اسلامی تهران امسال شرکت نکرد.
بعد از جمعه سیاه زاهدان
اما بهانه این یادداشت نه رای اهل تسنن به سید ابراهیم رئیسی، که نگاهی گذرا به اعتراضات ۴۰ روز اخیر ایران و حادثه تلخ زاهدان است. حادثهای که به دنبال اعتراض نمازگزاران زاهدان در مورد احتمال تجاوز یک افسر پلیس به یک دختری بلوچ شکل گرفت و در آن تعداد زیادی از شهروندان زاهدان و هموطنان عزیزمان کشته یا زخمی شدند. (نهادهای متولی هیچ آمار دقیقی از تعداد کشتهها و زخمیها ارائه ندادهاند، ولی مولوی عبدالحمید در آخرین سخنرانی خود کشته شدگان را حدود ۹۰ نفر ذکر کرده است). حادثه در روز جمعه ۸ مهر ۱۴۰۱ رخ داد و به جمعه سیاه معروف شد. فارغ از کم و کیف و عمق حادثه، باز مثل همیشه شاهد بیمسئولیتی نیروهای امنیتی بودیم و در ادامه هم برای همدردی با خانوادههای داغدیده و همدلی با آسیب دیدگان، مسئولان مربوطه به نظر میرسد خوب عمل نکردند.
البته ادامه اعتراضات سراسری ایران و بیمحلی مقامات اصلی نظام به حوادث جمعه معروف زاهدان، باعث تداوم اعتراضات زاهدانیها در جمعههای بعد شد و در آخرین جمعه یعنی ۲۹ مهر باز نمازگزاران دست به اعتراض گسترده زدند و مولوی عبدالحمید نیز ضمن حمایت از آنها، انتقادات تندی خطاب به مقامات جمهوری اسلامی ایراد کرد و مستقیم آنها را مسئول خسارات جانی و مالی مردم معرفی کرد. صراحت بیان این رهبر اهل تسنن ایران واکنشهای تندی از سوی نیروهای امنیتی و سیاسی جمهوری اسلامی ایران را به دنبال داشت. مثلا در یک کانال نزدیک به سپاه قدس او را تهدید به برخورد کردند و معاون سیاسی و امنیتی وزارت کشور سید ابراهیم رئیسی، مواضع مولوی عبدالحمید را تحریک آمیز خواند که موجب شد مولوی عبدالحمیدجوابیهای صادر کند.
تداوم اعتراضات، نتیجه انتخاب رویکردهای قهری است
کشور ملتهب است و گویی اتاق فکری برای تولید و تنظیم رویکردها و راهبردهای مناسب و متناسب با شرایط وجود ندارد و مسئولان سیاسی و امنیتی با همکاری صدا و سیما فقط یک زبان را یاد گرفتهاند و آن برخورد قهری با معترض و مطالبه گر است و البته تقلیل حوادث و ربط دادن نارضایتیها به جهان خارج. سیاست برخورد قهری، سلبی، بازداشت و امنیتی کردن فضای جامعه سالها است که اجرا میشود و هر بار بعد از به قول خودشان جمع کردن خیابانها، ندای پیروزی سر میدهند و از همدیگر تعریف و تمجید میکنند، اما، چون مسئلهها حل نشده باقی میمانند و روی هم تلنبار میشوند، چند روز یا ماه بعد به بهانه دیگری اعتراضات شعلهور میشود. همین مولوی عبدالحمید شخصی آرام، مصلحت گرا و دلسوز برای نظام در سیستان و بلوچستان بود، اما به حدی به این ظرفیت و خواستههای او بی محلی شد که اگر خودش هم بخواهد ساکت باشد، پیروان و اهالی استانش اجازه نمیدهند و کار به جایی رسیده که صدایش بلند شده است. چرا، چون به عنوان مثال شائبه تجاوز یک افسر پلیس به یک دختر ۱۵ ساله بلوچ پیگری نشد و مردم پاسخ قانع کنندهای دریافت نکردند.
سخن مشترک مردم ایران
مسئولان قضایی و امنیتی و فرهنگی نظام در مورد مرگ مشکوک مهسا امینی ابتدا دیر وارد شدند و بعد از جهانی شدن این حادثه باز مثل همیشه شروع به تناقض گویی و تلاش برای منحرف کردن موضوع کردند، تا کار به اینجا کشید. استخوان سالهای ۷۸، ۸۸، ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۰ در زخم مانده و مطالبات صنفی مختلف نیز همیشه وجود داشته است. امروز دیگر مطالبه مردم حجاب اختیاری یا جمع کردن ستاد امر به معروف و نهی از منکر نیست. امروز خواسته مردم زاهدان تنها رسیدگی به موضوع تجاوز به دختر چابهاری نیست. امروز مردم مرزنشین ما دنبال تشکیل کشور مستقل کردستان، بلوچستان یا عربستان نیستند. آنها از مجموع برداشتی که در چهار دهه به دست آورند به مطالباتی کلی و البته مشترک رسیدهاند و مباحثی، چون جدایی طلبی و قوم گرایی را خود به خود بی اثر کردهاند به طوری که در شعارها، بلوچ، تهرانی، کرد، تبریزی و لر قربان صدقه هم میروند.
به هر روی مسائل حل نشده و تلنبار شده چند دهه اخیر از اذهان عمومی پاک نشده و با گره خوردن آنها به اتفاقاتی، چون مرگ چند جوان و نوجوان و تجاوز به دختر بلوچ، میرود که ابعاد تازهای پیدا کند. از طرفی شرایط ایران در سطح بین الملل نیز خوب نیست و تحت تاثیر روابط تسلیحاتی ایران با روسیه و تجمعات بزرگ ایرانیان در آمریکا و اروپا خطر قطع ارتباط دیپلماتیک و سیاسی وجود دارد و از این سو به نظر میرسد هنوز نظام متوجه عمق موضوعاتی، چون نارضایتیهای سراسری در خیابان، مدرسه، دانشگاه، پتروشیمی، نفت، کارگران، فرهنگیان، وکلا، پزشکان، اساتید و مردم عادی نیست. کشور از منظر روابط بین المللی کاملا قفل شده است و در داخل هم آشوب ذهنی و حقیقی همه گیر شده است و هنوز همه منتظر یک روی خوش از سوی نظام هستند.
ارومیه – اشنویه – بوکان – پلدشت – پیرانشهر – تکاب – چالدران – چایپاره – خوی – سر دشت – سلماس – شاهین دژ – شوط – ماکو – مهاباد – میاندوآب – نقده – بانه – بیجار – دهگلان – دیواندره – سروآباد – سقز – سنندج – قروه – کامیاران – مریوان – سردشت – استان آذربایجان غربی – استان کردستان – استان ایلام – استان کرمانشاه – اسلام آباد غرب – پاوه – ثلاث باباجانی – جوانرود – دالاهو – روانسر – سر پل ذهاب – سنقر – شهرستان صحنه – قصر شیرین – کرمانشاه – کنگاور – گیلانغرب – هرسین – شهرستان آبدانان – ایلام – شهرستان ایوان – شهرستان بدره – شهرستان چرداول – شهرستان دره شهر – شهرستان دهلران – شهرستان سیروان – شهرستان ملکشاهی – شهرستان مهران – استان تهران – شهر خلیفان – شهر سیلوانه – شهر سیمینه – استان آذربایجان شرقی – استان اصفهان – استان قم – استان یزد – استان همدان – استان هرمزگان – استان مرکزی – استان مازندران – استان لرستان – استان گیلان – استان گلستان – استان کرمان – استان قم – استان قزوین – استان فارس – استان سمنان – استان زنجان – استان بوشهر – استان تهران – استان البرز – استان خراسان جنوبی – استان خراسان رضوی – استان خراسان شمالی – استان اردبیل – استان ایلام – شهرستان اسلامشهر – شهرستان پاکدشت – شهرستان پیشوا – شهرستان تهران – شهرستان دماوند – شهرستان رباط کریم – شهرستان ری – شهرستان شمیرانات – شهرستان شهریار – شهرستان فیروز کوه – شهرستان قدس – شهرستان قرچک – شهرستان ملارد – شهرستان ورامین – شهر شویشه – استان کهگیلویه و بویراحمد – مشهد – کرج – شیراز – تبریز – اهواز – رشت – زاهدان – ساری – دزفول – اراک – گرگان – بابل – آمل – بروجرد – آبادان – بجنورد – دلبران – شهرستان میانه – شهرستان سراب – مرند – بستان آباد – بناب – جلفا – شهرستان میانه – ورزقان – هشترود – ملکان – مراغه – عجب شیر – شبستر – آذرشهر – اسکو – محمد یار – چهاربرج – کاشان – نیشابور – شهر نوشین – شهر قوشچی – شهر سرو – شهر سردرود – شهر خسروشاه – شهر تبریز – شهر باسمنج – شهر چهاردانگه – شهر فرون آباد – شهر شریف آباد – شهر پاکدشت – شهر کیلان – شهر رودهن – شهر دماوند – شهر آبعلی – شهر آبسرد – شهر نصیرشهر – شهر نسیم شهر – شهر گلستان – شهر شهر جدید پرند – شهر صالحیه – شهر لواسان – شهر فشم – شهر شمشک – شهر تجریش – شهر وحیدیه – شهر اندیشه – شهر باغستان – شهر شاهدشهر – شهر فردوسیه – شهر کانی دینار – شهر چناره – شهر برده رشه – شهر موچش – شهر زرینه – شهر یاسوکند – شهر توپ آغاج – شهر پیرتاج – شهر بابارشانی – شهر کانی سور – شهر بوئین سفلی – شهر آرمرده – شهر سرو آباد – شهر صاحب – شهر مهران – شهر صالح آباد – شهر مورموری – شهر سراب باغ – شهر چوار – شهر زرنه – شهر ایوان – شهر شباب – شهر سرابله – شهرستان دلفان – شهرستان ازنا – شهرستان الیگودرز – شهرستان بروجرد – شهرستان پلدختر – شهرستان خرم آباد – شهرستان دوره – شهرستان دورود – شهرستان کوهدشت – شهر بیستون – شهر حمیل – شهر گودین – شهر سرمست – شهرستان آران و بیدگل – شهرستان اردستان – شهر مهاباد – شهرستان اصفهان – شهرستان برخوار – شهرستان بوئین میاندشت – شهرستان خمینی شهر – شهرستان فریدن – شهرستان بیله سوار – شهرستان پارس آباد – شهرستان خلخال – شهرستان سرعین – شهرستان کوثر – شهرستان کوثر – شهرستان مشگین شهر – شهرستان نمین – شهرستان نیر – شهرستان نطنز – شهرستان نجف آباد – شهرستان نائین – شهرستان مبارکه – شهرستان لنجان – شهرستان گلپایگان – شهرستان نظر آباد – شهرستان فردیس – شهرستان طالقان – شهرستان ساوجبلاغ – شهرستان اشتهارد – شهرستان گناوه – شهرستان کنگان – شهرستان عسلویه – شهرستان دیلم – شهرستان دیر – شهرستان دشتی – شهرستان ابهر – شهرستان ایجرود – شهرستان خدابنده – شهرستان خرمدره – شهرستان سلطانیه – شهرستان طارم – شهرستان ماهنشان – شهرستان ماسال – شهرستان لنگرود – شهرستان لاهیجان – شهرستان فومن – شهرستان طوالش – شهرستان صومعه سرا – شهرستان شفت – شهرستان سیاهکل – شهرستان رودسر – شهرستان رودبار – شهرستان آستارا – شهرستان آستانه اشرفیه – شهرستان املش – شهرستان بندر انزلی – شهرستان رضوانشهر – شهر گردکشانه – شهر سیه چشمه – شهر چهار برج – شهر باروق – شهر قطور – شهر فیرورق – شهر زرآباد – شهر میرآباد – شهر ربط – شهر محمود آباد – شهر کشاورز – شهرستان باشت – شهرستان بهمئی – شهرستان بویر احمد – شهرستان چرام – شهرستان دنا – شهرستان کهگیلویه – شهرستان گچساران – شهرستان لنده – شهرستان میرجاوه – شهرستان هیرمند – شهرستان ایرانشهر – شهرستان چاه بهار – شهرستان خاش – شهرستان دلگان – شهرستان زابل – شهرستان زاهدان – شهرستان سراوان – شهرستان هویزه – شهرستان هندیجان – شهرستان هفتگل – شهرستان مسجد سلیمان – شهرستان آبادان – شهرستان آغاجاری – شهرستان امیدیه – شهرستان اندیکا – شهرستان اندیمشک – شهرستان بندر ماهشهر – شهرستان بهبهان – شهرستان دزفول – شهرستان ارزوئیه – شهرستان انار – شهرستان بافت – شهرستان بردسیر – شهرستان بم – شهرستان جیرفت – شهرستان رابر – شهرستان راور – شهرستان رفسنجان – شهرستان رودبار جنوب – شهرستان ریگان – شهرستان زرند – شهرستان سیرجان – شهرستان شهر بابک – شهرستان عنبر آباد – شهرستان کهنوج – شهرستان منوجان – شهرستان نهبندان – شهرستان قائنات – شهرستان فردوس – شهرستان طبس – شهرستان سربیشه – شهرستان بشرویه – شهرستان بیرجند – شهرستان خوسف – شهرستان زیرکوه – شهرستان سرایان – شهرستان نیشابور – شهرستان مه ولات – شهرستان مشهد – شهرستان گناباد – شهرستان سرخس – شهرستان فریمان – شهرستان فیروزه – شهرستان قوچان – شهرستان کاشمر – شهرستان کلات – شهرستان خوشاب – شهرستان داورزن – شهرستان درگز – شهرستان رشتخوار – شهرستان زاوه – شهرستان سبزوار – شهرستان تربت حیدریه – شهرستان جغتای – شهرستان جوین – شهرستان چناران – شهرستان خلیل آباد – شهرستان خواف – شهرستان تربت جام – شهرستان بجستان – شهرستان بردسکن – شهرستان مانه و سملقان – شهرستان گرمه – شهرستان فاروج – شهرستان شیروان – شهرستان راز و جرگلان – شهرستان جاجرم – شهرستان بجنورد – شهرستان اسفراین – شهرستان میامی – شهرستان مهدی شهر – شهرستان گرمسار – شهرستان شاهرود – شهرستان سمنان – شهرستان دامغان – شهرستان آرادان – شهر بلبان آباد – شهر اورامان تخت – شهر سریش آباد – شهر دزج – شهرستان آبیک – شهرستان آوج – شهرستان البرز – شهرستان بوئین زهرا – شهرستان تاکستان – شهرستان خاتم – شهرستان تفت – شهرستان بهاباد – شهرستان بافق – شهرستان ابرکوه – شهرستان اردکان – شهرستان صدوق – شهرستان مهریز – شهرستان یزد – شهرستان میبد – شهرستان همدان – شهرستان ملایر – شهرستان نهاوند – شهرستان کبودرآهنگ – شهرستان اسد آباد – شهرستان بهار – شهرستان تویسرکان – شهرستان رزن – شهرستان فامنین – شهرستان ابوموسی – شهرستان بستک – شهرستان بشاگرد – شهرستان بندرعباس – شهرستان بندرلنگه – شهرستان پارسیان – شهرستان جاسک – شهرستان حاجی آباد – شهرستان خمیر – شهرستان رودان – شهرستان سیریک – شهرستان قشم – شهرستان میناب – شهرستان آشتیان – شهرستان اراک – شهرستان تفرش – شهرستان خمین – شهرستان خنداب – شهرستان دلیجان – شهرستان زرندیه – شهرستان ساوه – شهرستان شازند – شهرستان فراهان – شهرستان کمیجان – شهرستان محلات – شهرستان آمل – شهرستان بابل – شهرستان بابلسر – شهرستان بهشهر – شهرستان تنکابن – شهرستان جویبار – شهرستان چالوس – شهرستان رامسر – شهرستان ساری – شهرستان سواد کوه – شهرستان سوادکوه شمالی – شهرستان سیمرغ – شهرستان عباس آباد – شهرستان فریدونکنار – شهرستان قائم شهر – شهرستان کلاردشت – شهرستان گلوگاه – شهرستان محمود آباد – شهرستان میاندورود – شهرستان نکا – شهرستان نور – شهرستان نوشهر – شهرستان آزاد شهر – شهرستان آق قلا – شهرستان بندر گز – شهرستان ترکمن – شهرستان رامیان – شهرستان علی آباد – شهرستان کردکوی – شهرستان کلاله – شهرستان گالیکش – شهرستان گرگان – شهرستان گمیشان – شهرستان گنبد کاووس – شهرستان مراوه تپه – شهرستان مینودشت – شهرستان آباده – شهرستان ارسنجان – شهرستان استهبان – شهرستان اقلید – شهرستان بوانات – شهرستان پاسارگاد – شهرستان جهرم – شهرستان خرامه – شهرستان خرم بید – شهرستان خنج – شهرستان داراب – شهرستان رستم – شهرستان زرین دشت – شهرستان سپیدان – شهرستان سروستان – شهرستان شیراز – شهرستان فراشبند – شهرستان فسا – شهرستان فیروز آباد – شهرستان قیروکارزین – شهرستان کازرون – شهرستان کوار – شهرستان گراش – شهرستان لارستان – شهرستان لامرد – شهرستان مرودشت – شهرستان ممسنی – شهرستان مهر – شهرستان نی ریز – استان چهار محال و بختیاری – شهرستان اردل – شهرستان بروجن – شهرستان بن – شهرستان سامان – شهرستان شهر کرد – شهرستان فارسان – شهرستان کوهرنگ – شهرستان کیار – شهرستان لردگان – شهر پردیس – شهر تهران – شهر جواد آباد – شهر صفادشت – شهر فیروزکوه – شهر ارجمند – شهر صبا شهر – شهر قدس – شهر پیشوا – شهر رانکوه – شهر لولمان – شهر لشت نشاء – شهر کوچصفهان – شهر سنگر – شهر خمام – شهر خشکبیجار – شهر لوندویل – شهر بازار جمعه – شهر چاف و چمخاله – شهر رودبنه – شهر اسالم – شهر چوبر – شهر حویق – شهر لیسار – شهر هشتپر – شهر صومعه سرا – شهر گوراب زرمیخ – شهر مرجقل